Yaşa Göre Normal Dinlenme Kalp Atış Hızı
Yaşa göre dinlenme kalp atış hızı, kalbin dinlenme anındaki sağlık göstergesidir. Bu makale, yaşa göre normal değerleri, ölçüm yöntemlerini ve kalp atış hızını etkileyen faktörleri ele alıyor. Ayrıca, kalp sağlığını korumak için yaşam tarzı ipuçları sunuyor.
Sağlık çalışanlarının, özellikle hemşirelerin, öncelikle yaşamsal belirtilerinizi ölçmesinin nedenini hiç merak ettiniz mi? Veya ölçtükleri parametrelerin ne işe yaradığını sordunuz mu? Tıbbi olarak toplanan veriler, genel sağlık durumunuzu yansıtan değerlere sahiptir. Bu işaretler arasında, kalp sağlığınızın göstergesi olan kalp atış hızı da önemli bir değerdir.
Kalp atış hızı, belirli tıbbi durumları göstermekle kalmaz, aynı zamanda kalp atış hızımızı sürekli olarak normalin üzerine çıkaran yaşam tarzı alışkanlıklarımızı değiştirme ihtiyacını da gösterir. Bu nedenle, bu kalp atış değeri her zaman dinlenme esnasında ölçülür ve kişinin nabzına göre belirlenir; bu yüzden "yaşa göre dinlenme kalp atış hızı" olarak adlandırılır.
Bu makalede yaşa göre normal dinlenme kalp atış hızının değerleri, nasıl kontrol edileceği ve nasıl korunacağı konularına değineceğiz.
Dinlenme Kalp Atış Hızı Nedir?
Dinlenme kalp atış hızı, kalbin vücudun ihtiyaçlarını karşılarken, dinlenme durumunda pompaladığı minimum kan miktarı olarak tanımlanabilir. Çoğu zaman, sakin bir şekilde otururken veya uzanırken ölçülen nabzımız tarafından belirlenir. Bu kardiyak gösterge, kişinin hayatı boyunca düzenli olarak izlenmesi gereken tıbbi bir gereklilik olarak kabul edilir.
Kalp Atış Hızının Çeşitli Türleri Nelerdir?
Kalp atış hızını ölçme yöntemlerine geçmeden önce, dinlenme kalp atış hızının nasıl oluşabileceğine dair kısa bir bilgi verelim:
Normal dinlenme Kalp Atış Hızı: Her bireyin dinlenme kalp atış hızı yaşa, aktivite düzeyine ve diğer değişkenlere göre farklılık gösterir. Sağlıklı bir yetişkinin dinlenme kalp atış hızı dakikada 60 ila 100 atış arasında olmalıdır. Genç çocukların kalp atış hızı ise yaşlarına göre aşağıdaki aralıkta olmalıdır:
Yeni doğan bebek (doğum-1 ay): 70-200 bpm
Bebek (1 ay-1 yaş): 80-160 bpm
Küçük çocuklar (1-3 yaş): 80-130 bpm
Erken çocukluk (3-5 yaş): 80-120 bpm
Geç çocukluk (5-12 yaş): 75-118 bpm
Ergenler (13-18 yaş): 60-100 bpm
Hedef ve Maksimum Kalp Atış Hızı: Yaşa uygun hedef kalp atış hızınızı ve yoğun aktivitelerdeki maksimum kalp atış hızınızı anlamak çok önemlidir. Örneğin, yavaş dans gibi orta yoğunlukta fiziksel egzersizler yaptığınızda, optimal kalp atış hızı hedef kalp atış hızınızdır. Ancak daha yoğun etkinliklerde ulaşılan ideal nabız, maksimum kalp atış hızınızdır.
Yavaş Kalp Atış Hızı (Bradikardi): Bazen bir kişinin nabzı yaşına göre normal dinlenme kalp atış hızının altında olabilir; bu durumda bradikardi denen durum söz konusudur. Bu anormal kalp hızı durumu, dakikada 60 atıştan az olduğunda ortaya çıkar.
Hızlı Kalp Atış Hızı (Taşikardi): Eğer kalp atış hızınız sürekli olarak 100 bpm'nin üzerinde ölçülüyorsa, bu durumda hızlı kalp atış hızına sahip olduğunuzu bilin. Yaşlı insanlar arasında yaygın olan bu durum, doktor kontrolü gerektirir.
Dinlenme Kalp Atış Hızı Nasıl Kontrol Edilir?
Yaşa göre dinlenme kalp atış hızınızı ölçmenin iki farklı yolu vardır: Manuel yöntem veya bir cihaz kullanarak. Her iki yöntem için de adımlar aşağıdaki gibidir:
Manuel El Kontrol Yöntemi:
Adım 1: İşaret ve orta parmağınızı nabzınızı hissedebileceğiniz bir bölgeye yerleştirin.
Adım 2: Nabzınızı hissetmeye başladığınızda 10 saniye boyunca atışları sayın ve 6 ile çarpın.
Adım 3: Elde ettiğiniz değer, yaşa göre dinlenme kalp atış hızınızdır.
Dijital Cihaz Kontrol Yöntemi: Akıllı telefon, Fitbit, iWatch veya medikal cihazlar gibi otomatik olarak kalp atış hızını ölçen cihazları kullanarak da daha doğru bir kalp atış hızı elde edebilirsiniz.
Dinlenme Kalp Atış Hızını Etkileyen Faktörler
Normal dinlenme kalp atış hızınızı etkileyebilecek birçok faktör vardır. Bunlar:
Yaş: Yaşlandıkça, dinlenme kalp atış hızı düşme eğilimindedir.
Sıcaklık: Yüksek sıcaklık kalp atış hızını artırabilir.
Kaygı: Çok gergin veya sürekli derin düşüncelere daldıysanız, kalp atış hızınız artabilir.
Aşırı kilo: Aşırı kilolu olmak, kalbin vücuda kan pompalaması için daha fazla çalışmasına neden olur.
Sigara kullanımı: Sigara içmek kalp atış hızını yükselten bir diğer önemli faktördür.
Kalp Atış Hızınızı Yönetmek İçin 7 Pratik İpucu
Kalp atış hızınızda bir değişiklik fark ediyorsanız, aşağıdaki yaşam tarzı değişikliklerini deneyebilirsiniz:
Daima su içerek vücudunuzu nemli tutun.
Zinde kalın ve fazla kilolardan kurtulun.
Sigara içmeyi bırakın ve alkol tüketimini azaltın.
Her gece 7-9 saat arasında uyuyun.
Haftalık güç ve denge egzersizleri yapın.
Düzenli aralıklarla kalp atış hızınızı kontrol edin.
Protein ve sebze açısından zengin besinler tüketin.
Yaşa göre dinlenme kalp atış hızınızı bilmek önemlidir; çünkü bu değer zaman içinde değişir ve çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Düzenli olarak manuel veya cihaz yardımıyla kalp atış hızınızı ölçmek, sağlık durumunuzu izlemek için faydalı olabilir.
Referanslar
Mbbs, K. K. (2024, May 13). What Is a Good Resting Heart Rate: Chart by Age and Gender. MedicineNet. https://www.medicinenet.com/what_is_a_good_resting_heart_rate_by_age/article.htm
Hipp, D. (2024, March 28). Normal Resting Heart Rate By Age (Chart). Forbes Health. https://www.forbes.com/health/wellness/normal-heart-rate-by-age/
Should I worry about my fast pulse? (2024, April 16). Harvard Health. https://www.health.harvard.edu/heart-health/should-i-worry-about-my-fast-pulse
Professional, C. C. M. (n.d.-b). Heart Rate. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/heart-rate
How to Check Your Heart Rate | Mass General Brigham. (2022, December 13). https://www.massgeneralbrigham.org/en/about/newsroom/articles/how-to-check-your-heart-rate
DiGiacinto, J. (2024, January 22). What is a Dangerous Heart Rate? Healthline. https://www.healthline.com/health/dangerous-heart-rate#takeaway